Hoe was de reis door Ethiopie?

Het zit er bijna op. Morgen rijden we vanuit Awassa naar Addis Abeba en vliegen pas  in de nacht van dinsdag op woensdag terug naar Brussel.

In 2014 maakte ik een 5-6 weken lange reis in een overlandtruc met Nomad Adventure Travel door Oost Afrika: Zambia, Malawi, Tanzania, Kenya en Uganda. Ethiopie grenst aan Kenya, maar dit land kun je totaal niet vergelijken met de landen in Oost Afrika. Het is veel minder ‘ Afrika’. Dat horen de Ethiopiers overigens graag want Ethiopie is volgens hun ook geen Afrika. 

Het land is groot en de infrastructuur is slecht en soms zelfs zeer slecht. . Dat leidde voor ons tot lange reisdagen.We hebben nog maar een kleie stukje van dit land bezocht.  Als je uitrekent, hebben we in totaal (inclusief de vliegreizen) 18 reisdagen gehad. Dan blijven er slechts 11 echte dagen over om ergens te zijn. Nou was het programma op een aantal reisdagen zodanig dat je bij aankomst al direct ‘een activiteit’ had.  We hadden dus  steeds een zeer intensief programma. Het reizen over slechte wegen en met name in het zuiden in de hitte, leidt tot pittige dagen. Mogelijk daardoor hebben we de laatste weken een karrevracht aan zieken gehad. Dat varieert van mensen die constant diarre hebben, tot keelpijn en griep. Tot vandaag behoorde ik tot de ‘  drie sterken’ die niets mankeerden. Uiteindelijk ben ik ook aangestoken. Het valt wel mee met mij en ik hoop met wat rust en voorzichtig doen het na vannacht weer onder controle te hebben. Wel fijn om niet met koorts het vliegtuig in te gaan.

Ethiopie is een straatarm land. De armoede is schrijnend en zodra je ergens stopt wordt er direct om geld gevraagd. Het schijnt dat 70-80% van de bevolking onder de armoedegrens zit. 

Ethiopie is ook zonder meer een smerig land, nog afgezien van de stof die overal tot doordringt in deze droge periode. Onderhoud wordt nietr gepleegd, schoonmaken is alleen in de echt betere hotels het geval. Dat houdt in dat de hgygiene ook erg te wensen overlaat. Dat draagt ook zeker bij aan alle zieken in onze groep.

Na al het geklaag: ik had deze reis niet willen missen. Het is een ervaring waarvoor ik nog een flinke tijd nodig zal hebben om alle indrukken te verwerken. Dit was reizen en geen vakantie.

Sawadee rekent deze reis tot de categorie ‘ zwaar’ met ‘ laag comfort’. Dat laatste is absoluut waar. De zwaarte viel me overigens best mee. 

Iedereen bedankt voor de grote hoeveelheid reacties op mijn weblog. Dat inspireert me de volgende keer  weer een weblog bij te houden.

Juiile hebben nog wat foto’s tegoed. Dat ga ik vandaag niet meer doen. Even een rustmoment om te herstellen.

Wandelen in Bale Mountains

Zondag 20 januari: wandelen op 4100 meter hoogte

NB: vanuit Bora in een zeer matig hotellukte het me gisteren niet een verhaal, laat staan een foto te uploaden. Dat doe ik nu in het luxueuze Haile Resort aan het Lake Awassa op onze laatste avond wel.

Gisteren zijn we vanuit Yilgalem naar Bora gereden. Weer een lange rit, waarvan het laatste stuk flink omhoog. We zitten hier in het gebied van Bale Mountains. Bora ligt op 2500 meter hoogte, maar het gebergte eromheen gaat tot bijna 4400 meter. We zijn hier dan ook met slechts een doel: wandelen. Dat doen we op het Sanetti-plateau in Bale Mountains. Om er te komen moeten we, zoasl gebruikelijk, weer 1,5-2 uur rijden. Grotendeels gaat dat over onverharde wegen. We stoppen pas bij het vertrekpunt en dat ligt op 4100 meter. Met twee gidsen gaan we deze zondag op pad voor de3 wandeling. Een groep maakt de langere wandeling en een groep een kortere wandeling. Ik ga weer mee voor de langere wandeling. Een wandeling op 4100 meter hoogte vergt wel wat in verband met de ijle lucht. We zijn inmiddels wel wat meer gewend aan de hoogte: meestal tussen de 1500 en 2200 meter hoogte. De langere wandeling is overigens ‘slechts’ 7,5 kilometer. Was wel te doen, maar uitkijken op de bodem met veel rotsgesteente en vol holen van een soort ratten. Het landschap was wat mij betreft wat saai. Er groeit zelfs hier op deze hoogte nauwelijks nog iets, dus rotsachtig met wat grijze mosjes.

Na de wandeling gaan we naar het tweede hoogste punt in Ethiopie, Tulu Dimtu op 4377 meter. Het hoogste punt ligt in het Simiengebergte waar we een paar weken geleden waren en is bijna 4800 meter hoog.

Weg van de stammen in het zuiden

Donderdag 17 en vrijdag 18 januari:

In twee etappes gaan we vanuit het zuiden terug naar het noorden van Ethiopie.

Vanuit Jinka volgen we tot aan Konso dezelfde weg terug van enkele dagen geleden toen we vanuit Konso vertrokken. Onderweg een korte stop bij de markt in het stadje Key Afer. Lunchen doen we in ons bekende hotel in Konso, daarna rijden we door naar Yabello. Daar overnachten we in het slechtste hotel tijdens deze reis. Alles is slecht; de kamer smerig dus met kakkerlakken, de bedden slecht, het eten voldoet niet aan minimale kwaliteitseisen. De vorige groep van Sawadee die we een week geleden in Arbe Minch tegenkwamen, had ons al gewaarschuwd. Het blijkt overigens nog het beste te zijn dat Yabello rijk is aan hotels. Yabello ligt nog steeds in het zuiden. We zijn eigenlijk een stuk naar het oosten opgeschoven.

Vrijdag vertrekken we om half 8 dan voor een rit van ca 250 km echt naar het koelere noorden. Het wordt een lange dag met een memorabel einde. Het eerste stuk weg is prima nieuw asfalt. Het tweede deel heet dan ‘road under construction’. Inderdaad wordt er onder leiding van Chinezen op verschillende stukken aan de weg gewerkt. Er zijn ook hele stukken waar niets gebeurt en je over hobbelige en onverharde stukken rijdt. De ramen moeten dan dicht vanwege de stofwolken war je soms nauwelijks doorheen kunt kijken. Er wonen ‘gewoon’ veel mensen langs deze stoffige wegen in schamele onderkomens. Dat stof dringt overal in door. Soms proberen ze dat tegen te houden met een stuk plastic voor de ingang.

We krijgen ook te maken met ‘ pech onderweg’. Bij een van de auto’s raakt de motor oververhit. Koelen dus met water; niet met koelvloeistof. Een andere auto krijgt een lekke band. De chauffeurs zijn echt een team en helpen elkaar bij dit soort problemen.

Door de slechte wegen en de probleempjes met de auto’s rijden we pas tegen half 6 Yirgalem binnen. Dat is nou precies het tijdstip waarop in alle orthodox christelijke plekken in Ethiiopie zo ongeveer de processies beginnen ter ere van Timkat (zie Gondar). We lopen dus vast aan de achterkant van de processie. De auto’s moeten daar gewoon achterblijven. Dat biedt ons de mogelijkheid ons te mengen tussen de zingende massa mensen in de processie. Een geweldige ervaring, die we zonder ‘pech onderweg’ waren misgelopen.

Om 7 uur komen we dan aan bij de schitterende Aregash lodge. We slapen daar in zeer comfotabele zogenaamde tukuls, gebouwd in traditionele stijl. Het eten is hier voortreffelijk. De ingredienten komen grotendeels uit eigen tuin. Een groter contrast met ons hotel gisteren is nauwelijks denkbaar.

Van Turmi naar Jinka

dinsdag 15 januari: van Turmi naar Jinka

Vooraf: de tijdsvolgorde klopt even niet. dit was de dag voordat we naar de Mursi gingen.

De reis van Turmi naar Jinka wordt s’ morgens onderbroken voor een aangename stop bij de weekmarkt in een dorpje onderweg.

We worden weer gewaarschuwd op dit soort markten niet zonder toestemming mensen te fotograferen. De kans bestaat dat er een steen naar je camera wordt gegooid. Als je het op een behoorlijke afstand onopvallend doet, lukt het nog wel. Toestemming krijg je op dit soort markten eigenlijk nauwelijks. Ondanks de waarschuwingen hebben we toch iemand in de groep die open en bloot op korte afstand een handelaarster wil fotograferen. De steen wordt gegooid, gelukkig niet (te) gericht. Daarna nog een poging die ene foto te maken. Nu komt de dame dreigend op haar aflopen. Hoe hardleers kun je zijn!

Boeiend vond ik vooral het deel van de markt waarop geiten worden verhandeld. De prijs wordt betaald per kilogram. Wegen gebeurt met weegschalen waar de geiten met een touw om hun middel worden gehangen. Er wordt hier bepaald niet zachtzinnig met dieren omgegaan. Op gepaste afstand met mijn 200 mm-lens een scherpe foto gemaakt.

bezoek aan het opvallendste volk in Ethiopie

Woensdag 16 januari

Vroeg op, want om half 6 vertrekken we voor ons bezoek aan de Mursi. Om er te komen moeten we 2 uur rijden over uitsluitend onverharde wegen. Je kunt maar het best andere toeristen voor zijn en dat waren we!

De Mursi zijn een (semi)nomadische stam die oorspronkelijk in Soedan woonden met hun kudden vee. Voor dat vee hebben ze grazige weiden nodig. Grazig moet je hier wel in de context van Oost Afrika zien en is echt iets anders dan de grazige hollandse weidevelden. Op zoek naar dit soort weiden voor hun vee zijn ze pas in 1956 in dit deel van Ethiopie terechtgekomen. De mannen mogen er verschillende vrouwen op na houden. De prijs van een vrouw wordt (uiteraard) in vee betaald. Bezit je veel vee, dan kun je er dus verschillende vrouwen op na houden.

Het opvallende aan de Mursi zit in het beschilderen van hun lijf, maar het meest opvallend zijn de schotels van klei die de vrouwen in hun onderlip dragen. Vanaf ca 15 jaar laten meisjes vaak een snee aanbrengen tussen hun onderlip en hun kin. Die snee maken ze in de loop van de jaren steeds groter, zodat daar ook steeds grotere schotels in passen. De vrouwen dragen die schotels niet de hele dag. Dat is veel te zwaar. Er is geen enkele verklaring voor het ontstaan van deze traditie. Het dorpshoofd antwoordde via onze gids op die vraag: traditie. Dus geen verklaring. Stof voor antropologen?

NB: nergens totnutoe zo’n slechte wifi gehad als hier in Jinka. Soms is het er ineens en net zo vrolijk is het 2 minuten later weer verdwenen. Vandaag meer niet dan wel wifi-verbinding aanwezig. De kans dat ik dus vandaag foto’s kan uploaden is miniem. Hopelijk morgen in Yabello beter.

De bulljump: voorlopig hoogtepunt in het zuiden van Ethiopie

Zondag 13 januari: Unieke ervaring bij de Hamar

Di 15 jan: In Ethiopie weet je het nooit: de premier ging toch niet naar Jinka, dus wij zitten in het hotel en niet nog een nacht kamperen. Uploaden kan doorgaan, hoop ik...

Vanuit Konso zijn we in ca. 5 uur naar Turmi gereden. Turmi ligt in de uitgestrekte Rifvallei, om exacter te zijn in de South Omo region, op slechts 900 meter hoogte. Dat is te merken aan de temperaturen. Het is hier erg warm met temperaturen ruim boven de 30 graden. Turmi ligt op niet meer dan 2 uur rijden van de Keniaanse grens diep in het zuiden van Ethiopie. In deze omgeving leven nog (semi)-nomadische stammen waarvan de Hamar er een is. Ze wonen in Turmi en in allerlei nederzettingen rondom Turmi. We hebben de ‘geciviliseerde’ wereld nu echt achter ons gelaten en kamperen op eeen camping langs een droge rivierbedding. De voorzieningen zijn zeer basic met 2-3 douches (als er voldoende water is) en 3 toiletten. We hebben uit ons hotel in Konso onze eigen kokin, Rita, meegenomen. Rita kookt zeer smaakvol; we hadden het slechter kunnen treffen.

Vandaag hebben we veel ‘zieken’ bij ons op weg naar Turmi: flink verkouden en diarree. In de 5 jeeps zo dicht op elkaar is een virus gauw overgedragen. Totnutoe heb ik nergens last van, afgezien van wat kleine ongemakken een paar nachten geleden. Dat geldt ook voor mijn kamergenoot, Hans, waarmee ik ook de tent deel. We zijn een sterk duo!

Elke groep die de Hamar bezoekt, hoopt een zogenaamde bulljump mee te maken. De kans daarop is misschien 25-30%. Wij hebben geluk en kunnen bij aankomst in Turmi direct na de lunch naar een ongeveer 16 km verderop afgelegen nederzetting waar we van deze bijzondere traditionele ceremonie getuige mogen zijn. De weg ernaartoe over paden en door droge rivierbeddingen vind je alleen met een lokale gids.

Even voor de goede orde: dit is een cermemonie die niet speciaal voor de toerist wordt opgevoerd. Wij mogen tegen betaling erbij zijn als gasten. De Hamar-stam trekt zich ook niets van onze aanwezigheid aan en doen gewoon de dingen, die zij ongeorganiseerd bij zo’n ceremonie doen.

De bulljump is een ceremonie bij de Hamar waarbij een jongen, die de huwbare leeftijd heeft bereikt, moet aantonen daar klaar voor te zijn. Uiteindelijk moet hij helemaal aan het einde van de ceremonie, tegen het vallen van de avond, over een rij van tussen de 5 - 10 stieren lopen en dat drie keer op en neer. Er gaat het nodige vooraf aan de uiteindelijke jump. De hele ceremonie duurt zo’n 4-5 uur. De jump slechts 1-2 minuten.

De vrouwen, gehuwd en ongehuwd, laten zich vrijwillig met een buigzame tak, een soort zweep, slaan. De Hamar beschouwen de blijvende striemen op hun rug als een vorm van schoonheid. De vrouwen rennen hierbij zonder enige vorm van organisatie heen en weer van de ene open plek naar de andere ergens buiten het dorp. Ze zoeken zelf steeds nieuwe geschikte takken en vechten daar letterlijk om. De jongen die de laatste keer de bulljump deed, heeft de ‘eer’ hen met die takken te mogen slaan. De vrouwen ondergaan dit zonder een krimp te geven. Voor ons westerlingen een onbegrijpelijk tafereel. Ondertussen worden de twee jongens geschilderd: de jongen die nu de bulljump doet en de jongen die het daarvoor als laatste deed.

Daarna keert iedereen terug naar het dorp waar er op hun gemak koffie wordt gedronken. Op een geschikte plek, zeker een kilometer verwijderd van het dorp, vindt dan de bulljump plaats. De Hamar zijn zo volgroeid met de natuur, dat ze net op tijd alles daar gereed hebben. In een ongeorganiseerde stoet gaan ze daarnaartoe, met een hele groep stieren erbij. Het op een rijtje zetten van de stieren is geen eenvoudige klus, waarbij ik onder de indruk raakte van de kracht van de mannen die de soms onwillige stieren op een rij zetten. Dat gaat er niet zachtzinnig aan toe, waarbij je kunt zien hoe dit volk met deze beesten is opgegroeid. De stieren worden tenslott door hen op de juiste plek vastgehouden, zodat de bulljump kan plaatsvinden. Ook voor deze uiteindelijke bulljump is er geen draaiboek. voordat je het goed en wel door hebt, springt de jongen op de eerste stier en loopt over de ruggen van alle stieren naar de ander kant, springt eraf. Daarna weer terug en dat drie keer heen en weer.

Voorlopig is dit het absolute hoogtepunt van onze reis door Ethiopie.

De jongen die de bulljump deed, was erg jong, volgens onze gids pas 15 jaar. Zijn opa had graag dat hij de bulljump nu deed, omdat hij dat van zijn kleinzoon nog wilde meemaken. Er stonden nu 6 stieren opgesteld. Aantal schijnt ook van de rijkdom van de familie af te hangen.

Om alles rustig te kunnen filmen met mijn Gopro, heb ik het fotograferen vandaag met vol vertrouwen uitbesteed aan Arjen onze reisleider. Arjen is een ervaren fotograaf, die gewend is met een Nikon-spiegelreflex te werken.

Ik kan me voorstellen dat jullie die filmpjes wel willen zien. Dat blijkt lastig te realiseren vanuit Ethiopie. Ik heb geprobeerd , na het succesvol uploaden van het filmpje van 1,5 minuut met Tineke, er nog twee te uploaden naar YouTube. Tevergeefs. Ik ga dat wel doen in Nederland, als ik meer tijd heb en, last but not least, voldoende bandbreedte ter beschikking heb om dit voor elkaar te krijgen. Maar wie weet: in Ethiopie weet je het echt nooit.

Uploaden foto’s bulljump gaat heel erg moeilijk

In het uiterste zuiden van Ethiopie, hier in Jinka, is krachtige wifi een uitdaging. Zeer instabiel, valt weg en loopt vast. Ik had al veel meer foto’s willen plaatsen. Heb besloteneerst maar de ‘ hoogtepunten’ te plaatsen. Betekent wel dat foto 2 direct keihard bij ons westerlingen binnenkomt. voor ons onbegrijpelijk dat je jer vrijwillig laat’ martelen’ met zwiepende twijg en dat zonder een krimp te geven.

Had nog even de illusie dat een filmpje van 40- 50 seconden van de echte bulljump mogelijk zou lukken. Ga het wel proberen, maar waarschijnlijk tegen beter weten in.....

Wijziging in programma komende dagen

In Ethiopie is niets zeker totdat het zover is. Soms is dat fijn; soms niet. We hebben nu een plus en een min in het vooruitzicht. Voorlopig lijkt de + het te winnen van de -. Het komt maar een enkele keer voor dat een groep in Turmi (morgen en overmorgen) een zgn. Bulljump mee kan maken ( wat een bulljump inhoudt, komt later in mijn blog of je kunt het zelf googlen). Hoogstwaarschijnlijk (Ethiopie!) hebben we die morgen laat in de middag op 12 km van Turmi meldt onze gids ter plekke. Maar de premier van Ethiopie gaat met een groot gevolg naar Jinka (onze bestemming voor dinsdag en woensdag). Daardoor kunne we geen gebruikmaken van ons hotel in Jinka. We gaan nu daar Een nacht kamperen en een dag eerder door naar Yabello, maar leveren niets in op het programma. We kamperen in Turmi twee nachten. De voorzieningen daar zijn zeer primitief en dat is dan in Jinka niet anders. Voor de weblog betekent dat ik dat ik tot woensdag geen wifi heb. In Yabello mogelijk weer wel???